Maski, maseczki i filtry – Jak nie dać się oszukać? - cz. 3

2020-12-15
Maski, maseczki i filtry – Jak nie dać się oszukać? - cz. 3

W ramach serii artykułów zawierających rady dla konsumentów planujących zakup masek antysmogowych chcielibyśmy dzisiaj poruszyć kwestię mitu jakoby maski certyfikowane według norm amerykańskich NIOSH były lepsze od masek posiadających certyfikat CE i klasę ochrony FFP1/2/3.

Kłamstwo 3:

Maski N95 lub N99 są lepsze niż maski FFP1/FFP2/FFP3.

Przekonanie takie wynika z braku wiedzy na temat źródła takiego znakowania. Zakładamy przy tym, że oznaczanie masek jest przeprowadzane zgodnie z prawem tzn. jest poprzedzone odpowiednimi testami i badaniami formalnymi.

Oznaczenia N95 i N99 zostały wprowadzone przez amerykański instytut NIOSH (skrót od National Institute for Occupational Safety and Health). Są one nadawane maskom, które przeszły przez zdefiniowany przez tą organizację zestaw badań i obowiązują na terenie USA. Oznaczenia FFP1, FFP2 oraz FFP3 z kolei wynikają z normy EN 149:2001+A1:2009 i tylko półmaski filtrujące posiadające takie oznaczenia mogą być stosowane według obowiązujących przepisów na terenie Unii Europejskiej. Badania w tym zakresie są przeprowadzane jedynie przez akredytowane laboratoria a nadawanie certyfikatu badań leży w kompetencjach tzw. jednostek notyfikowanych. W Polsce jednostkami notyfikowanymi są Centralny Instytut Ochrony Pracy (CIOP) oraz Polski Rejestr Statków (PRS).

Zatem po pierwsze, z punktu widzenia formalnego maski N99 i N95 nie powinny być stosowane na terenie UE. Pomińmy jednak aspekt formalny i skupmy się na różnicach w sferze sposobu przeprowadzania badań oraz wybranych wymaganiach dla poszczególnych klas ochrony.

Tak zwana klasa ochrony masek jest pochodną wyników całego zestawów testów powtarzanych wielokrotnie. W szczególności bada się poziom filtracji masek oraz opory przy oddychaniu. Jak możecie się Państwo domyślić maska z oznaczeniem N99 oferuje wyższy poziom filtracji niż maska N95 a dokładnie wynoszą one minimum 99% dla N99 i 95% dla N95.

W przypadku masek testowanych w UE według normy EN 149 wymagani w zakresie filtracji wynoszą odpowiednio:
FFP1 – minimum 80%
FFP2 – minimum 94%
FFP3 – minimum 99%.

Wydaje się zatem, że maska N95 jest lepsza od masek FFP1 i FFP2. Czy rzeczywiście?

Okazuje się, iż niezmiernie ważną kwestią jest sposób testowania poziomu filtracji. Dotyczy to konkretnie czynnika wykorzystywanego do badań. W przypadku badań masek N95 i N99, przeprowadzanych według metodyki narzuconej przez NIOSH jest to mgła chlorku sodu (para wodna z domieszką soli) a w przypadku EN 149 mamy do czynienia z 2 czynnikami: mgłą chlorku sodu oraz oleju parafinowego. Testowanie przy pomocy mgły oleju parafinowego jest dużo bardziej wymagające dla masek niż w przypadku pierwszego czynnika czego dowodzą m.in. wyniki badań certyfikacyjnych dla masek Respro. Można w nich było zauważyć zdecydowanie wyższą filtrację w przypadku chlorku sodu niż oleju parafinowego. W przypadku masek Respro posiadających klasę ochrony FFP1 R poziom filtracji dla chlorku sodu kształtował się na poziomie oferowanym przez maski N95.

Warto ponadto wspomnieć, iż NIOSH rozróżnia 3 kategorie masek:
1) maski z oznaczeniem N – filtrujące jedynie cząstki stałe (testy wykonywane są z wykorzystaniem chlorku sodu),
2) maski z oznaczeniem R – filtrujące zarówno cząstki stałe jak i cząstki cieczy (testy zarówno przy pomocy chlorku sody jak i mgłą oleju parafinowego), nadające się do jednokrotnego wykorzystania,
3) maski z oznaczeniem P (najwyższa kategoria) - filtrujące zarówno cząstki stałe jak i cząstki cieczy (testy zarówno przy pomocy chlorku sody jak i mgłą oleju parafinowego), nadające się do wielokrotnego wykorzystania.

W przypadku masek testowanych według normy EN 149 istotne znaczenie ma kwestia przeznaczenia masek do jednokrotnego (oznaczenie NR) lub wielokrotnego (oznaczenie R) użycia. Można powiedzieć, że maski FFP 1/2/3 z oznaczeniem R to odpowiedniki masek najwyższej kategorii P według nomenklatury NIOSH.

Konkluzja jest zatem taka, iż nieuprawnione jest twierdzenie, iż maski noszące oznakowanie N95 czy N99 są lepsze od masek opisanych jako FFP1/2/3.

Źródła:
1) Norma EN 149:2001 + A1:2009 – Sprzęt Ochronny Układu Oddechowego. Półmaski filtrujące do ochrony przed cząstkami. Wymagania, badanie, znakowanie.
2) NIOSH Guide to the Selection and Use of Particulate Respirators: https://www.cdc.gov/niosh/docs/96-101/
3) Sprawozdania z badan masek Respro CE w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy (CIOP) w Łodzi

Już teraz zapoznaj się z ofertą i wybierz coś dla siebie. Postaw na Respro!

Pokaż więcej wpisów z Grudzień 2020
pixel