Skąd się bierze smog?

Z miesiąca na miesiąc coraz więcej słyszy się o smogu. I to już nie tylko w kontekście światowych metropolii, ale także polskich miast, zarówno tych mniejszych, jak i większych. W ostatnich latach jakość powietrza w Polsce znacząco się pogorszyła. Co jest tego przyczyną? Skąd się bierze smog? Sprawdź.

Czym jest smog? – przyczyna złej jakości powietrza

Emisje spalin z ruchu drogowego, przemysłu i rolnictwa powodują, że zanieczyszczenia każdego dnia przedostają się do powietrza. Należą do nich cząstki stałe takie jak drobny pył i sadza lub gazy, takie jak amoniak tlenki azotu i gazy cieplarniane. Substancje te mieszają się i reagują ze sobą w złożonych reakcjach chemicznych. W ten sposób powstają inne wtórne zanieczyszczenia powietrza. Ta podstępna mieszanina substancji toksycznych znajduje się obecnie w różnym stopniu na całym świecie.

Zanieczyszczenia powietrza są tak małe, że nie widać ich gołym okiem. Jednak w pewnych okolicznościach ich koncentracja w danym regionie może być tak wysoka, że ​​tworzą gęstą mgłę. Wówczas takie zanieczyszczenie powietrza jest rozpoznawalne jako smog. Tym samym pojawienie się smogu jest wyraźną oznaką, że w danym regionie, mieście itd. występuje wysoki poziom zanieczyszczenia powietrza.

Jak powstaje smog?

Smog występuje przede wszystkim w dużych miastach, które charakteryzują się szczególnie wysokim poziomem zanieczyszczenia powietrza z ruchu drogowego i przemysłu. Spowodowane jest to wysokimi stężeniami zanieczyszczeń powietrza w połączeniu z niekorzystnymi, bezwietrznymi warunkami pogodowymi. Zanieczyszczenia nie rozpraszają się i wówczas gromadzą w postaci gęstej, przydymionej mgły, która unosi się w powietrzu. Ten stan może trwać od kilku godzin do kilku tygodni. Niekorzystna topografia danego obszaru np. niecka, może sprzyjać powstawaniu smogu.

Od strony „technicznej” za powstawanie smogu odpowiada tzw. inwersyjny stan pogodowy. W normalnych warunkach temperatura w atmosferze spada wraz z wysokością. Wtedy cieplejsze, a przez to szczególnie lżejsze powietrze glebowe może unosić się w górę. Zanieczyszczenia są w ten sposób usuwane. W warunkach inwersji ciepła warstwa powietrza jest wypychana na zimne powietrze znajdujące się w ziemi. Ta warstwa inwersyjna działa jak bariera i zapobiega podnoszeniu się powietrza. Zanieczyszczenia pozostają na ziemi, kumulują się z czasem w postaci gęstej mgły, a następnie przekraczają wartości graniczne, które są szkodliwe dla zdrowia.

Skąd się bierze smog?

Gęsta chmura zanieczyszczeń kojarzona jest głównie z zagranicznymi miastami takimi jak Delhi, Hongkong, Mediolan czy Bejrut. Tymczasem również polskie miasta wypadają na tym tle słabo. Skąd smog w Polsce? Główną przyczyną są spaliny, które pochodzą z kotłów i pieców na paliwa stałe w gospodarstwach domowych. Poza tym sytuację tę dodatkowo pogarsza spalanie, zwłaszcza w okresie zimowym, złej jakości węgla, miału oraz śmieci, w tym tworzyw sztucznych.

Dodatkowym źródłem smogu w Polsce jest:

• transport, czyli głównie pojazdy spalinowe z silnikami diesla,
• ruch tranzytowy samochodów ciężarowych, starych autobusów, busów i maszyn budowlanych,
• przemysł, w tym głównie zakłady takie jak huty, koksownie czy elektrownie cieplne.

Smog – przyczyna problemów zdrowotnych

W przypadku smogu zanieczyszczenia powietrza są obecne w atmosferze w tak wysokich stężeniach, że mogą niszczyć zdrowie. Dostają się do płuc poprzez oddychanie. Szczególnie małe cząsteczki, takie jak te znajdujące się w bardzo drobnym pyle, wnikają jeszcze głębiej w tkankę płucną, gdzie utkną lub przedostają się do krwiobiegu, a tym samym do innych narządów i mózgu. Oprócz chorób układu oddechowego i sercowo-naczyniowego istnieje ryzyko nudności i bólów głowy, w tym raka i śmierci. Dlatego tak ważne jest chronienie się przed smogiem, a przede wszystkim noszenie masek antysmogowych Respro, które skutecznie filtrują powietrze.