Smog – niewidzialne zagrożenie
Smog, pojęcie z którym spotkał się chyba już każdy, zwłaszcza będąc mieszkańcem większego miasta w Polsce, ale czy tak naprawdę wiemy co się kryje za tym pojęciem? Jak powstaje? Czy wiemy jakie zagrożenia są z nim związane? A także jakie są sposoby na uchronienie się przed negatywnymi skutkami smogu?
Jak powstaje smog
Smog jest mieszaniną zanieczyszczeń powietrza powstałych w wyniku działalności człowieka i niekorzystnych warunków atmosferycznych, zazwyczaj mgły. Potocznie smogiem nazywana jest także chmura zanieczyszczeń, która unosi się nad miastem w okresie jesienno-zimowym. Z uwagi na skład chemiczny oraz miejsce występowania wyróżnia się smog:
• londyński – w jego skład wchodzą szkodliwe substancje takie jak dwutlenek siarki, tlenek azotu, sadza czy pyły zawieszone, taki rodzaj smogu występuje w Polsce w okresie jesienno-zimowym,
• typu Los Angeles - powstający w okresie letnim w strefach subtropikalnych, w którym dochodzi do reakcji i z tlenków węgla, azotu i węglowodorów powstają azotany nadtlenku acetylu, aldehydy czy ozon.
Smog występujący w Polsce, składa się przede wszystkim z tlenków węgla, azotu, benzopirenu i siarki oraz najbardziej szkodliwych pyłów PM 10 i PM 2,5. Jedną z głównych przyczyn powstawania zanieczyszczeń powietrza w Polsce jest palenie w piecach śmieci oraz nieumiejętne palenie węglem i produktami węglowymi takimi jak np. muł węglowy. Dopiero kolejnymi czynnikami powodującymi smog są spaliny pochodzące z zakładów przemysłowych czy spaliny samochodowe. Jak podaje Ministerstwo Środowiska za emisję szkodliwych substancji do atmosfery i zanieczyszczenia powietrza w Polsce odpowiada tzw. niska emisja z naszych domów, czyli emisja powstająca w wyniku ogrzewania. Dlatego tak ważne jest zwiększenie udziału tzw. zielonych technologii przy ogrzewaniu domów czy korzystanie z ekologicznych środków transportu.
Negatywne skutki zdrowotne oddychania zanieczyszczonym powietrzem
Według WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) zanieczyszczenia powietrza powodują śmierć blisko siedmiu milionów ludzi rocznie na całym świecie. Zgodnie z danymi WHO ok. 91% osób na świecie mieszka w miejscach w których powietrze nie spełnia norm Światowej Organizacji Zdrowia. Zanieczyszczone powietrze może prowadzić do zawałów serca, chorób układu krążenia, powstawania nowotworów, zwłaszcza płuc, a także osłabienia odporności i chorób układu neurologicznego. Najbardziej niebezpiecznymi dla naszego zdrowia są zdecydowanie pyły zawieszone (PM 2.5 i PM 10), które poprzez pęcherzyki płucne rozprzestrzeniają się po naszym organizmie i mogą prowadzić do uszkodzeń narządów wewnętrznych, zatorów oraz ogólnego obniżenia samopoczucia.
Jak chronić się przed smogiem
Problem smogu w okresie jesienno-zimowym dotyka niemal każdego Polaka, polskie miasta są jednymi z najbardziej zanieczyszczonych w Europie. Widząc czy słysząc w innych mediach o przekroczonych normach zwykle czujemy się bezpieczni w swoich mieszkaniach, jednak trzeba pamiętać, że także w nich prawdopodobnie oddychamy zanieczyszczonym powietrzem. Wśród wielu aplikacji, które posiadamy na swoich smartfonach, możemy mieć także takie, które w szybki i przejrzysty sposób dostarczą nam informacji o aktualnych stężeniach pyłów w naszej okolicy. Jedną z takich aplikacji jest Airly, która dzięki tysiącom czujników pokazuje aktualną sytuację smogową w Twojej okolicy.
Dlatego coraz bardziej popularne stają się oczyszczacze powietrza, które są skuteczne nie tylko w filtrowaniu alergenów takich jak kurz czy sierść zwierząt, ale także pyłów które dostają się do mieszkania w okresie grzewczym. Elementami, które odpowiadają za skuteczność takiego urządzenia są filtry HEPA i/lub filtry wykorzystujące materiał z węgla aktywowanego. Jednakże kupno takiego urządzenia zwykle wiąże się z większym wydatkiem. Kolejnym pomysłem jest posiadanie w domu roślin o właściwościach pochłaniania związków chemicznych takich jak np. skrzydłokwiat, sansewieria czy paprotka.
Co prawda w pandemicznej rzeczywistości wiele osób ma możliwość pracowania czy nauki zdalnie w domu, jednak nadal wiele osób każdego dnia dojeżdża do pracy i szkoły czy to na rowerze czy to środkami komunikacji publicznej. W takiej sytuacji jedyną ochroną przed smogiem są maski antysmogowe. Przy ich wyborze przede wszystkim należy się kierować tym czy posiadają one certyfikat zgodności z europejską normą EN 149 oraz inne obowiązkowe oznaczenia. Dodatkowo maska powinna być dobrana do rozmiaru twarzy, tak aby zapewnić maksymalną szczelność, a co za tym idzie jak najlepszą filtrację. Kolejną ważną kwestią jest odpowiedniej klasy wymienny filtr, albowiem to dzięki niemu możemy oddychać czystszym, przefiltrowanym powietrzem. Filtr taki powinien być wymieniany po odpowiednim upływie czasu zalecanym przez producenta. Maski antysmogowe Respro to najlepsze zabezpieczenie, które możemy sobie zapewnić wychodząc na zewnątrz, w czasie gdy czujniki alarmują o złym stanie powietrza. Brytyjskie doświadczenia zostały przekute w produkt najwyższej jakości, który sprawi, że dojazdy komunikacją miejską, spacery, a nawet uprawianie sportu na wolnym powietrzu nie będzie kojarzyło się z bólem głowy, drapaniem w gardle czy katarem.
Źródła:
1) https://www.nytimes.com/2018/04/22/world/europe/poland-pollution.html
2) http://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,24384495,najbardziej-zanieczyszczone-miasta-swiata-krakow-na-drugim.html
3) https://www.iqair.com/world-most-polluted-cities
4) https://www.who.int/airpollution/infographics/en/